Om maar meteen met de deur in huis te vallen, volgens de Gezondheidsraad hebben mensen die meer dan 8 uur zitten per dag en daarnaast ook weinig tussendoor bewegen, 74% meer kans op sterfte aan hart- en vaatziekten dan mensen die minder dan 4 uur zitten en veel tussendoor bewegen.
Dat is wel een flink verschil natuurlijk en als je een zittende baan hebt is het een onmogelijke opdracht om het zitten zoveel terug te brengen. Echter de zin heeft twee gedeelten, een is minder lang zitten en twee is meer tussendoor bewegen.
Daar liggen dan toch kansen voor iedereen. Kenniscentrum Sport en Bewegen stelde er een inzichtelijke factsheet over op, en Leefstijlclub geeft er een praktisch advies over.
Wat?
Tegenwoordig maakt bijna iedereen zich schuldig aan te veel zitten. Met zitten bedoelen we zittende, (half)liggende activiteiten, die weinig energie kosten. Slapen is hierbij uitgezonderd. Voorbeelden zijn op de bank tv-kijken of lezen, zittend achter een beeldscherm werken, gamen of zitten tijdens transport.
In de wetenschap heet dit ook wel ‘sedentair gedrag’. De cijfers rondom zitgedrag worden eens in de twee jaar uitgelezen via de leefstijlmonitor van CBS en RIVM. De meest recente cijfers zijn van 2021, toen brachten Nederlanders van 4 jaar en ouder dagelijks gemiddeld 9,1 uur zittend door.
Waarom?
Als je zit, doen je benen niets. En dat terwijl onze benen de grootste spieren van ons lichaam zijn. Bewegen zorgt ervoor dat ons lichaam energie uit voedsel verbrandt en wat langer bewegen dan 5 minuten zet de vetstofwisseling aan. Als je lang zit, gebeurt het tegenovergestelde en verwerkt ons lichaam vet en suiker uit het bloed minder goed. Juist dit vet en suiker verhoogt het risico op aandoeningen zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en klachten aan spieren, botten en gewrichten.
Volgens de Gezondheidsraad hebben mensen die meer dan 8 uur zitten per dag en heel weinig bewegen 74% meer kans op sterfte aan hart- en vaatziekten dan mensen die minder dan 4 uur zitten per dag en veel bewegen. Daarnaast kan veel zitten (meer dan 8 uur per dag) leiden tot 10 tot 27% meer kans op vroegtijdige sterfte. Meer bewegen kan de negatieve gezondheidseffecten van zitten verzwakken, dit noemen we een dosis-responsrelatie.
Hoe?
Het is nog niet voldoende onderzocht hoeveel meer je moet bewegen om de negatieve effecten van zitten teniet te doen, maar het lijkt erop dat je heel veel meer moet bewegen dan de beweegrichtlijnen aangeven om de negatieve effecten van veel zitten helemaal te compenseren.
We weten dat, na 1,5 tot 3 uur zitten de bloedsuiker dermate stijgt, dat de alvleesklier insuline in moet schakelen, wat de trigger is voor de lever om suikers om te gaan zetten in vet. Dat wil natuurlijk niemand en dat werkt overgewicht en obesitas in de hand.
Download hier de complete Factsheet over zitgedrag: https://www.kennisbanksportenbewegen.nl/?file=10896&m=1659616989&action=file.download